Diego Costa có thể thiết lập một kỷ lục mới cho các khởi đầu ấn tượng ở Premier League trong trận đại chiến Chelsea - Man City Chủ nhật này.

Tiền đạo người TBN đã ghi được nhiều bàn nhất, 7 bàn, trong 4 trận ra mắt Premier League tính cả lịch sử giải đấu. Một bàn nữa ở Etihad sẽ giúp anh cân bằng kỷ lục 8 bàn sau 5 trận hiện do Sergio Aguero của chính Man City và cựu tiền đạo Coventry - Mick Quinn nắm giữ.

Dựa vào những bằng chứng cho tới giờ, và bất chấp một chấn thương dây chằng khiến anh phải ngồi dự bị trong trận hòa với Schalke ở Champions League tối thứ Tư vừa qua, nhiều người tin rằng Costa sẽ ghi không chỉ 1 bàn vào tối mai. Với phong độ ấn tượng mà anh thể hiện sau khi chuyển tới Chelsea với giá 32 triệu bảng từ đội vô địch La Liga - Atletico Madrid mùa hè vừa rồi, dễ hiểu khi nhiều người cho rằng việc anh ghi bàn liên tục là điều nghiễm nhiên.

Tuy nhiên, mọi chuyện không đơn giản thế. Mới 12 tháng trước thôi, Costa còn đang ở một tình cảnh chẳng dễ dàng chút nào.

Dù Costa luôn làm việc cật lực và là một cầu thủ đầy tinh thần đồng đội, trong một thời gian dài, ghi bàn không phải là điểm mạnh của anh, thậm chí còn là điểm yếu. Bảng dưới đây là thành tích ghi bàn cụ thể của Costa từ khi anh tới châu Âu.

Sau khi rời Brazil năm 17 tuổi để gia nhập CLB Braga (BĐN), rồi tới Atletico vài tháng sau đó, Costa đã được mang cho mượn ở 5 CLB khác nhau và không thật sự gây ấn tượng. Trong 6 mùa đầu tiên của anh ở TBN, bao gồm 2 mùa chơi ở hạng Nhì với Celta Vigo và Albacete, tổng số bàn thắng của Costa rất bình thường: 6-10-8-6-10-10.

Những gì anh thể hiện ở các hợp đồng cho mượn khiến Costa từng được đánh giá khó có cơ hội giành suất đá chính tại Atletico. Anh suýt nữa thì đã rời CLB này mùa hè năm 2011 khi đội bóng TNK Besiktas đưa ra đề nghị. Thương vụ chỉ đổ vỡ vì Costa dính chấn thương.

Nhưng có một lời giải thích đơn giản cho tài năng nở muộn của anh: tới tận năm 16 tuổi, Costa vẫn chỉ chơi bóng trên đường phố, ít nhận được các chỉ dẫn chuyên nghiệp và gần như không tham gia các trận đấu tổ chức chính quy.

Trong khi hầu hết các tài năng trẻ phát triển kỹ thuật và thể lực với sự hướng dẫn của những HLV bài bản giàu kinh nghiệm trong các cơ sở khang trang, Costa học hỏi trên những đường phố ở Lagarto, thị trấn nhỏ bé quê nhà anh ở Brazil.

Không phải số bàn thắng, mà số thẻ phạt mới là thống kê gây chú ý ở Costa trong những năm đầu sự nghiệp. Chân sút dễ bùng nổ này nhận 49 thẻ vàng trong 5 mùa ở các giải VĐQG từ 2008 tới 2013.

Tinh thần chiến đấu kiểu đường phố và tham vọng vươn tới đỉnh cao của anh là một con dao hai lưỡi. Một mặt, nó giúp Costa làm việc cật lực, luôn chơi bóng với sự quả cảm phi thường. Mặt khác, anh gây ra rất nhiều rắc rối vì tính cạnh tranh quá lớn khiến Costa thường xuyên vượt qua giới hạn cho phép.

Sự cố đáng tiếc nhất xảy ra tháng 2/2013, khi anh tham gia vào một cuộc ẩu đả trên sân ở trận gặp Sevilla, dẫn tới một thẻ đỏ cho tiền vệ Sevilla - Geoffrey Kondogbia, người đã cáo buộc Costa có lời lẽ phân biệt chủng tộc với anh. Một tuần trước đó, Costa đã làm hậu vệ của Real Betis - Antonio Amaya nổi nóng khi lên báo mỉa mai sai lầm của Amaya dẫn tới một bàn thắng của Atletico ở mùa trước. Amaya sau đó đã nhổ vào mặt Costa trong trận đấu và tuyên bố: “Costa không có trái tim và không biết tự trọng”.

Tại TBN, anh nhanh chóng trở thành kẻ thù số 1 của các CĐV ở những sân bóng đối địch. Tính khí của Costa là rất khó lường.

Thời điểm bước ngoặt trong sự nghiệp của Costa là mùa hè 2013, khi Atletico chấp nhận một đề nghị từ Monaco và để Radamel Falcao, tiền đạo số 1 của họ khi ấy, ra đi. Costa thay đổi hoàn toàn. Thay vì chỉ còn là vai phụ cho chân sút người Colombia, giờ anh là tiền đạo quan trọng nhất ở Atletico, người mà đội bóng sẽ xây dựng lối chơi xung quanh.

Một nhân tố quyết định khác là ảnh hưởng từ HLV Diego Simeone, cũng là một người Nam Mỹ hiểu rõ tinh thần của bóng đá đường phố, lối chơi quyết liệt, ranh ma và nhiều tham vọng. Simeone ít nhiều có tính cách giống với Costa, nhưng khôn ngoan và trầm tĩnh hơn.

Những người hay theo dõi Atletico sẽ thường thấy cảnh HLV người Argentina la hét bên ngoài sân, yêu cầu tiền đạo của ông bình tĩnh lại và tránh xa rắc rối. Động cơ thi đấu của Costa không bao giờ là vấn đề với các HLV, nhưng điều Simeone làm rất tốt là hướng năng lượng của anh vào việc tìm kiếm các bàn thắng.

Ông cũng luôn tận dụng mọi cơ hội để ca ngợi và khích lệ Costa, trong khi vẫn khẳng định tiền đạo người Brazil cần phải tiến bộ hơn. Kết hợp trách nhiệm mới với đội bóng, kinh nghiệm nhiều hơn và mối quan hệ cha-con với Simeone, Costa đã phát huy hết khả năng của anh và trở thành nỗi kinh hoàng cho các hàng thủ tại TBN cũng như châu Âu.

Mùa trước, anh ghi 27 bàn ở La Liga và 35 bàn mọi mặt trận, giúp Atletico đăng quang đầy bất ngờ, đồng thời khiến HLV Vicente Del Bosque gần như phải năn nỉ anh chuyển quốc tịch sang chơi bóng cho TBN.

Bất chấp những thành công trong 13 tháng qua, liệu một tiền đạo không có mùa nào ghi được hơn 10 bàn cho tới năm 25 tuổi có thể biến thành một cỗ máy ghi bàn thực thụ với tỉ lệ 1 bàn/trận?

Lịch sử từng chứng kiến quá nhiều chân sút “bạo phát, bạo tàn”, nhưng cũng có những người từng đi con đường giống như Costa, bao gồm cựu đội trưởng ĐT Anh - Alan Shearer. Huyền thoại của Newcastle (206 bàn trong 404 trận) không thật sự ổn định vào những ngày đầu sự nghiệp với Southampton (23 bàn trong 118 trận), nhưng là một cỗ máy ghi bàn thật sự ở Blackburn (131 bàn trong 172 trận).

Shearer rất ấn tượng với những gì Costa đang làm được ở Anh: “Anh ấy tỏ ra sẽ là một chữ ký thành công về lâu dài. Khi tình hình không thuận lợi với Chelsea, giờ đây họ có một chân sút đích thực để giúp họ vượt qua”.

Những người nghi ngờ vẫn viện ra thành tích của Costa ở ĐT TBN. Tuy nhiên, phải thấy rằng phong cách của Del Bosque và ĐT TBN không hợp với lối chơi thiên về thể lực, càn lướt và rất trực diện của Costa. Trái lại, Premier League là sân khấu lý tưởng cho những phẩm chất đó.